 |
| Магіла В.В. Аляксандрава, в. Бершты |
МАГІЛА В.В. АЛЯКСАНДРАВА
9 ліпеня 1967 года ў Берштах на тэрыторыі школы былі перазахаваны астанкі героя, пасмяротна ўзнароджанага ордэнам Славы, Валянціна Валянцінавіча Аляксандрава, які 15 ліпеня 1943 года ў баі каля вескі Пілаўня быў смяротна паранены, закрыўшы сабою камандзіра дэсантнага партызанскага атрада імя Камсамола Беларусі Андрэева А.Я.
В.В. Аляксандраў нарадзіўся і вырас у Маскве. Да вайны быў студэнтам Маскоўскага аўтамеханічнага інстытута. У пачатку вайны добраахвотнікам пайшоў на фронт і ўжо 21 ліпеня 1941 года быў закінуты ў тыл ворага ў Барысаўскі раён Мінскай вобласці. На працягу 1941 – 1943 гг. удзельнічаў у падрыве сямі варожых эшалонаў. У 1943 г. яго зноў накіравалі ў тыл ворага ў складзе дэсантнага партызанскага атрада імя Камсамола Беларусі. Валянцін Аляксандраў быў памочнікам камандзіра роты, удзельнічаў у шэрагу баеў, засад і дыверсій, у тым ліку і падрыве двух эшалонаў ворага.
 |
| Памятны знак на месцы гібелі В.В. Аляксандрава, каля в. Пілаўня |
Матэрыялы аб героі, яго асабістыя рэчы і ордэн Славы, якім пасмяротна быў узнагароджаны В.В. Аляксандраў захоўваліся ў музеі Берштаўскай базавай школы, а пасля яе закрыцця – перададзены у гісторыка-краязнаўчы музей Навадворскай САШ.
На магіле ўстаноўлены помнік, узвесці які дапамагалі былыя партызаны, работнікі Шчучынскай аўтабазы (до вайны Аляксандраў быў студэнтам Маскоўскага аўтамеханічнага інстытута), сястра –скульптар Валянціна Аляксандрава і Берштаўская школа.
Каля вескі Пілаўня, на месцы гібелі В.В.Аляксандрава ўстаноўлены памятны знак.
 |
| Магіла М. Марусіка, в. Шынкаўцы |
МАГІЛА МАЦВЕЯ МАРУСІКА
Размешчана на грамадзянскіх могілках у вёсцы Шынкаўцы. Помнік устаноўлены на магіле ў 1976 г. з бетону. Дата пахавання – чэрвень 1944 г. індывідуальная магіла памерам 2х3 м. Агароджа металічная. На помніку надпіс: “Квяткоўскі (Марусік) Антон Людвікавіч – начальнік асобага аддзела партызанскага атрада імя В. Васілеўскай. Загінуў у чэрвені 1944 года”. (У надпісе на помніку памылка: не Антон, а Мацвей Марусік).
У музеі Баявой Славы сярэдняй школы №1 захоўаюцца ўспаміны жыхаркі в. Шынкаўцы Капіца Надзеі, якая лячыла ад ран гэтага чалавека. Але раны былі сур’езныя і М.Марусік памер ад ран у чэрвені 1944 г.
М.Л. Марусік – паляк па нацыянальнасці, ураджэнец польскай вескі Влоцлаўкі. Разам з часцямі Чыронай Арміі дайшоў да Мінска. Тут фашысты яго схапілі і кінулі ў канцлагер Дразды. Потым -–пабег з канцлагера і партызанскі атрад “Мсціўца” у Мінскай брыгады “Народныя мсціўцы”.
За мужнасць і адвагу, праяўленую ў барацьбе з нямецкімі акупантамі М. Марусік быў прадстаўлены да ўзнагароды: загадам Беларускага штаба партызанскага руху ад 27 красавіка 1943 г. М.Марусік быў узнагароджаны медалём “Партызану Айчыннай вайны II ступені”. Гэта была яго першая высокая ўзнагарода.
У пачатку 1943 г. па ўказанню Беларускага штаба партызанскага руху быў пасланы ў Баранавічскую вобласць (цяперашняя Гродзенская). Змагаўся з ворагам у атрадзе Ванды Васілеўскай, які ўваходзіў у брыгаду імя Ленінскага Камсамола Шчучынскага партызанскага злучэння.
М.Л. Марусіку не прышлося дажыць да светлага дня Перамогі, не прышлося ўбачыць новую Польшу, за шчасце і свабоду якой ен змагаўся ў радах беларускіх партызан. Але ўдзячны беларускі народ свята захоўвае памяць аб ім. За мужнасць і гераізм, праяўленыя ў барацьбе з нямецка-фашысцкімі захопнікамі Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 15 жніўня 1944 г. славуты сын польскага народа М.Л. Марусік пасмяротна ўзнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі.
 |
| Магіла Б.В. Крупіцы, каля в. Даўлюдаўшчына |
МАГІЛА Б.В. КРУПІЦЫ
За 3 км на ўсход ад вёскі Даўлюдаўшчына на могілках пахаваны партызан Крупіца Баляслаў Антонавіч, які загінуў у 1944 г.
Комментариев нет:
Отправить комментарий